Leworęczność wśród dzieci

Naukowcy zgodnie twierdzą, że preferencja lewej czy prawej ręki to cecha uwarunkowana genetycznie. Z badań genetyków wynika, że geny odpowiadające za prawo- lub leworęczność mają wpływ na budowę i funkcje mózgu. I to właśnie powoduje, że osoby leworęczne mają wyjątkowe predyspozycje i uzdolnienia.

Jak więc skutecznie wesprzeć leworęczne dziecko w jego rozwoju?.

Kształtowanie się lateralizacji - czyli stronności, zjawiska przewagi funkcjonalnej w odniesieniu do parzystych narządów ruchu i organów zmysłu, które znajdują się po prawej i lewej stronie ciała. Objawia się jako preferencja do używania ręki, nogi, oka, ucha leżącej po jednej stronie osi ciała (Bogdanowicz). Zdaniem Marty Bogdanowicz (1992) pierwsze objawy dominacji stronnej ręki można zaobserwować pod koniec 1 roku życia dziecka. Praworęczność pojawia się zazwyczaj w wieku 2- 3 lat, a leworęczność później w wieku 3-4 lat. Całkowitą dominacje jednej ręki ustala się w pierwszym roku nauki w szkole w momencie gdy dziecko zaczyna pisać (6-7 lat). Dziecko leworęczne może przejawiać jednak wiele trudności takich jak:

• Pismo lustrzane. Przestawianie, odwracanie liter, zmienianie kolejności w wyrazie.
• Niepoprawne ustawienie ręki i zeszytu. Nienaturalne wygięcie nadgarstka, które przyczynia się do szybkiego męczenia się ręki. W wyniku tego dziecko to pisze powoli w związku z czym musi nadrabiać zaległy materiał.
• Niski poziom graficzny liter.
• Brak orientacji w schemacie własnego ciała oraz dezorientacja w przestrzeni (mylenie stron – prawej i lewej).
• Trudności w opanowaniu umiejętności czytania i pisania.

Aby pomóc dziecku należy pamiętać, że nie wolno przeuczać dziecka leworęcznego na prawą rękę, powinniśmy jedynie wzmocnić rękę lewą. Wskazane jest aby dzieci leworęczne wykonywały poszczególne czynności lewą ręką, gdyż służy to doskonaleniu ich motoryki. Do roli rodziców należy usprawnianie precyzji a także szybkości ruchów ręki, przyswojenie odpowiednich nawyków ruchowych w czasie wykonywania ćwiczeń grafomotorycznych. Podczas pisania światło powinno padać z prawej strony. W początkowym etapie nauki pisania dziecko leworęczne powinno używać ołówka ponieważ pisanie ołówkiem wyklucza różne utrudnienia (np. rozmazywanie atramentu). W późniejszym etapie warto wyposażyć dziecko w pióro dla leworęcznych z szybko schnącym atramentem, ergonomicznym wyprofilowanym uchwytem oraz odpowiednio ściętą stalówką. Gdy dziecko wykazuje problemy z nauczeniem się prawidłowego chwytu ołówka, powinno zaopatrzyć się je w specjalne ergonomiczne nasadki na przybory do pisania, które wymuszają odpowiedni sposób trzymania przyborów do pisania.

Wychowaniu dziecka leworęcznego przyświecają te same cele, co wychowaniu praworęcznych - optymalny i wszechstronny rozwój osobowości, wykorzystanie uzdolnień, minimalizowanie niedostatków i defektów. Temu właśnie sprzyja rozwijanie twórczej aktywności dziecka - działalności plastycznej, która rozwija twórczą inicjatywę, wiarę we własne siły, pomysłowość, pobudza rozwój emocjonalny i umysłowy a także usprawnia rozwój manualny. Bez względu na wady i zalety leworęczności, należy zaakceptować ją u swojego dziecka. Nie jest niczym złym, jest jedynie jedną z cech twojego dziecka, którą należy traktować jak najbardziej naturalnie. Ważna jest obserwacja, cierpliwość i wsparcie.

Autor: Iwona - Ukończyłam studia magisterskie na Uniwersytecie Marii Curie – Skłodowskiej w Lublinie na kierunku: Pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna. Ukończyłam również Wyższą Szkołę Zarządzania i Administracji w Zamościu na kierunku: Pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna.