Sen ma duże znaczenie dla regeneracji
organizmu, funkcjonowania mózgu oraz pamięci. Dziecko im młodsze tym więcej
potrzebuje snu. Każdy z nas, gdy jest niewyspany staje się rozdrażniony i ma
problemy z koncentracją. U dzieci niewyspanie objawia się często nadmierną
płaczliwością lub zasypianiem w różnych miejscach nie koniecznie się do tego
nadających np. na krześle przy posiłku. W co się zatem „bawić” z dziećmi zanim
pójdą spać?
Przede
wszystkim zabawa czy aktywność, którą proponujemy dzieciom przed snem powinna
mieć charakter wyciszający, tak aby naszą pociechę przygotować do uspokojenia
się psychicznie i fizycznie. Dzięki temu dziecku łatwiej będzie zasnąć.
Natomiast aktywności angażujące skakanie, bieganie lub „serię świetlistych
migocących obrazów” zdecydowanie je pobudzą i dodadzą energii. Niejednokrotnie
dzieci oglądają bajki przed snem – jeżeli już się decydujemy na film, nie
wybierajmy skaczących i strzelających Transfo- czy Pidżamersów a coś
łagodniejszego w przekazie takiego jak „Marta mówi”, „Clifford” lub „Franklin”.
Jednak mam nadzieję, że przekonacie się Państwo do alternatywnych „zabaw”
zamiast oglądania bajek – sadzajmy dzieci przed telewizorem/komputerem
najrzadziej jak się da.
Czytanie
jest znakomitym pomysłem na spędzenie wspólnie czasu przed snem. Pobudza
wyobraźnię dziecka, mamy zupełną kontrolę nad tym co dziecko słyszy (jeżeli nie podoba nam się jakiś zwrot czy
słowo to łatwo je zmienić) a także czytając w łóżku przy lampce budujemy
niesamowitą atmosferę i więź między nami a naszym maluchem. Czytanie pozwala
się wyciszyć, ponieważ musimy słuchać drugiej osoby oraz skupić, aby zrozumieć treść.
Dzięki niemu rodzic wraz z dzieckiem wyrusza w fantastyczną podróż, która
należy tylko do ich. Dla młodszych dzieci dobrym pomysłem są proste i krótkie
historyjki, raczej na 1 raz, dla trochę starszych natomiast dłuższe takie jak
kilku rozdziałowe książki tak, aby można było „wgryźć” się w czytaną historię.
Czytanie jest również najskuteczniejszą ze znanych mi metod usypiania dzieci
chociaż myśl przychodzą mi także kołysanki,
które są dla mnie takim muzycznym „czytaniem”.
Kolejnym
rytuałem są krótkie zabawy muzyczne lub wierszyki np. powtarzane przed snem po
2-3 razy, które w relaksujący sposób będą nas zbliżały do momentu spania.
Śpiewanie wspólnie z rodzicem i np. rodzeństwem na pewno będzie fajnym pomysłem
dla maluchów. Powolne piosenki, które kończą się zasypianiem powinny się
sprawdzać najlepiej, tym bardziej kiedy dołożymy do nich ruch. Na przykład:
„Były
sobie 4 krasnoludki,
Kolorowe listki z drzewa spaść nie chciały,
1 mały
a 2 malutki,
kolorowe listki na wietrze szumiały.
3
leciutki jak skrzydła motylka, Szu , szu, szu, szumiały wesoło
4 chudy
jak szpilka. szu, szu , szu wirowały w koło. / bis
Poszły
do lasu 4 krasnoludki…. Kolorowe listki bardzo się zmęczyły,
Wilk
zobaczył 4 krasnoludki….
kolorowe listki z drzewa zeskoczyły.
Uciekały
4 krasnoludki ….. Ref. Hop, hop, hop, tak sobie skakały,
Poszły
spać 4 krasnoludki….
hop, hop, hop, w koło wirowały. / bis
3. Kolorowe listki spadły już na
trawę,
kolorowe listki skończyły zabawę.
Ref. Cicho, sza, listki zasypiają,
cicho, sza, oczka zamykają.
/ bis
Podobną
formą zabawy mogą być także masażyki relaksacyjne, których mnóstwo możemy
znaleźć online razem z opisem ruchów jakie powinniśmy wykonać. Oczywiście
możemy także samemu masować po swojemu bez wierszyków lub z wierszykiem ale
wymyślając własne ruchy. Jeżeli dziecko jest chętne nas masować to powinno
zrobić to jako pierwsze, ponieważ przy jego masażu może uda mu się zasnąć, a
jeżeli nie, nie będzie miało pretekstu żeby później wstawać i masować rodzica
tym samym się rozbudzając. Do zabaw na leżąco możemy dołączyć również:
- „Wiercipiętki idą spać” – prosimy
leżące dziecko aby poruszało kolejno różnymi częściami ciała tak aby w końcu
poruszało się całe ciało. Następnie kładziemy każdą część ciała naszego malucha
spać: A teraz idzie spać głowa; idą spać stopy, idzie spać brzuszek itp.
- Usypianie maskotki/zabawki – Dziecko
usypia swoją ulubioną zabawkę, najpierw ścieli jej łóżko, wkłada pidżamkę,
opowiada bajkę tym samym samemu przygotowując się do właściwego pójścia spać. W
trochę innej wersji tej zabawy ćwiczymy oddychanie i mięśnie brzucha – dziecko
kładzie na brzuchu zabawkę (najlepiej maskotkę) i oddychając ma „ukołysać” ją
do snu. Oddech musi być głęboki, miarowy i spokojny aby zabawka mogła zasnąć.
- „Ślimak” – Nasza pociecha jest
ślimakiem, który musi się powolutku wczołgać pod kocyk/kołdrę badając
czułkami-rączkami czy może tam bezpiecznie wejść. Kiedy już ślimak wejdzie pod
kołderkę mości się pod nią żeby było mu wygodnie.
Następną
rozrywką może być łóżkowa zabawa w teatr. Teatr wymaga zgaszenia górnego
światła, dzięki czemu robi się nastrój i senna atmosfera. Możemy bawić się w
teatr cieni, za pomocą naszych rąk lub kartoników a także w teatr lalkowy czy pacynkowy.
Z pewnością pobudzi to kreatywność naszego dziecka (zarówno przy wymyślaniu
opowieści jak i przy robieniu chociażby niewielkiej dekoracji wcześniej w ciągu
dnia), pozwoli mu zdobywać pewność siebie i właściwie budować dłuższe
wypowiedzi. Zależnie od wieku taka zabawa może także wymuszać myślenie w ciągu
przyczynowo-skutkowym oraz planowanie. Możemy również pozostawić dziecko jako
teatralnego widza a samemu zająć się realizacją mini przedstawienia.
Również
wszelkie wymyślone w domu rytuały kąpielowo-łazienkowe pomogą dziecku przygotować
się do zaśnięcia. Np. chwila zabawy w wannie, następnie wycieranie ręcznikiem,
wkładanie pidżamy, mycie buzi i zębów, rozczesanie włosów. Takie schematyczne
działania prowadzone codziennie pomogą dziecku wejść w rytm wieczornych
przygotowań do pójścia spać. Starsze dzieci np. przygotowujące się do szkoły
lub będące w szkole mogą również przygotowywać sobie ubranie na kolejny dzień i
pakować plecak.
Wymienione
przeze mnie czynności można mieszać, przepalać ze sobą lub trzymać się tylko
jednej z nich. Każde z dzieci jest inne i na każdego może skutkować co innego.
Tak samo jak fakt, że to co działało na nasze dziecko jeszcze pół roku temu teraz
już przestaje na nie działać J
Autor: Dominika
Absolwentka Uniwersytetu Warszawskiego na kierunku Pedagogika, ze specjalizacjami: Wczesnoszkolne Nauczanie Języka Angielskiego oraz Animacja Społeczno-Kulturalna.